17 mei Waarom je als hoogsensitief persoon vaker klachten kunt hebben
Hoogsensitief? Is dat een nieuw ‘label’, ben je dan overgevoelig, prikkelbaar, kwetsbaar, introvert of verlegen? Nee, ook al hoor je deze uitspraken vaak voorbij komen. Hoogsensitiviteit (of hooggevoeligheid) is niet zo simpel te beschrijven. Het is ook geen aandoening, diagnose of zwakte. Het is een, grotendeels aangeboren, eigenschap die voorkomt bij 15-20% van de bevolking. Als hoogsensitief persoon (HSP) werkt je brein en je zenuwstelsel anders. Niet beter of slechter, maar gewoon anders.
Het grootste verschil zit in de manier van het verwerken van prikkels in je hersenen. We worden de hele dag blootgesteld aan prikkels. Externe prikkels komen uit je omgeving, zoals geuren, geluiden, de sfeer in een groep en alles wat je eet of drinkt. Interne prikkels zijn bijvoorbeeld je eigen gedachten, gevoelens en ervaring van pijn. Al deze prikkels worden in het brein van HSP’s sneller en dieper verwerkt dan bij niet HSP’s. Hierdoor ben je als HSP eerder overprikkeld, moe en heb je sneller een emotionele reactie (zowel positief of negatief). Je kunt dus eerder dan anderen boos of verdrietig worden of je overweldigd voelen, maar ook beleef je positieve emoties intenser, zoals verliefd of ontroerd zijn. Ook pik je makkelijk subtiele signalen op, voel je goed aan hoe iemand anders zich voelt en heb je (daardoor) vaak een sterk ontwikkelde intuïtie.
Prikkels en stress
Omdat we leven in een wereld die maar door raast en waarin de meeste mensen niet-HSP zijn, kun je je al snel ‘anders’ voelen, onbegrepen of het gevoel krijgen dat er iets mis met je is (doe hier de HSP zelftest). Waarschijnlijk heb je meer behoefte om je terug te trekken op drukke dagen, denk je veel na, voel je je niet op je gemak als er (te) veel prikkels om je heen zijn, ben je perfectionistisch en hou je niet van het moeten presteren onder druk. Door te veel prikkels (hoeveel dat zijn en hoe je dat ervaart kan van dag tot dag variëren) raak je overgestimuleerd, waardoor je stresssysteem en het deel van je zenuwstelsel dat voor actie zorgt ‘aan’ gaat.
Chronische stress en klachten
Best handig, want daardoor word je alert, kun je je concentreren, heb je overzicht en hou je alle ballen in de lucht. Maar als je teveel en te vaak stress ervaart, kan je lichaam in de tussentijd niet meer tot rust komen en niet herstellen. Het deel van je zenuwstelsel dat zorgt voor rust, een goede spijsvertering, herstel en een goede werking van bepaalde hormonen, staat dan uit. Chronische stress heeft een slopend effect op je lichaam en kan leiden tot hoofdpijn, spierspanning, darmklachten, burn-out, overgewicht, hormonale klachten, angst, depressie en veel meer klachten.
Als HSP hoef je deze klachten natuurlijk niet (altijd) te ervaren, uit onderzoek blijkt ook dat een onveilige jeugd (of een jeugd waarin er in je omgeving geen begrip was voor jouw sensitiviteit) een grote rol speelt bij het negatief ervaren van hoogsensitiviteit. Maar je kunt je vast wel voorstellen dat wanneer je zenuwstelsel gewoon meer te verduren heeft, het lastig kan zijn om je staande te houden en je (fysieke en mentale) gezondheid daaronder te lijden heeft. Zeker als je zelf jouw karaktereigenschap (nog) niet helemaal begrijpt of weet wat je nodig hebt en jouw leefstijl daarop kan inrichten Of als je denkt dat je te gevoelig, raar, anders of niet sterk genoeg bent. Dan kan ik je zeker aanraden om verder te onderzoeken wat het betekent om hoogsensitief te zijn (en wat het je kan brengen in positieve zin!) en hoe je jouw leven zo kan inrichten dat je zenuwstelsel weer tot rust komt (en daardoor je immuunsysteem) sterker wordt.
Voeding en HSP
Voeding speelt hierbij grote rol; alles wat je eet (of drinkt) heeft een reactie op je zenuwstelsel. De meest bekende producten die een stressreactie kunnen geven zijn suiker, cafeïne en alcohol. Andere triggers zijn per persoon verschillend, dat kunnen gluten zijn, melkproducten, soja, noten of hele andere producten. Het is zeker de moeite waard om dit eens goed uit te zoeken. Aan de andere kant is het noodzakelijk om essentiële voedingsstoffen binnen te krijgen om je zenuwstelsel goed te laten functioneren, zoals omega-3 vetzuren, vezels, mineralen, B-vitaminen (zoals B12) en eiwitten. Je darmgezondheid speelt daarbij misschien wel de grootste rol en zorgt voor minstens 80% van je immuunsysteem.
In het online programma Mind your Body leer ik je wat je precies nodig hebt voor een gezond zenuwstelsel en immuunsysteem en hoe je kunt onderzoeken welke voeding bij jouw past. Ook krijg je veel inspiratie en (meditatie-, yoga-, en -ademhalings)oefeningen om van ontspanning een dagelijks moment te maken, zodat je een shift maakt van je ‘actieve stand’ naar het deel van je zenuwstelsel waarin je tot rust komt en kunt herstellen. Je zult merken dat je weer kunt ontspannen, meer energie krijgt, vrolijker wordt en je klachten verdwijnen.
Laura is (orthomoleculair) voedingscoach met een master in de psychologie. De afgelopen jaren begeleidde ze al honderden cliënten naar een gezondere leefstijl en gaf ze regelmatig workshops over voeding & leefstijl, zowel in het bedrijfsleven als in yogastudio’s en sportscholen. Haar specialisaties zijn hormonale klachten, hoogsensitiviteit en stress. Consulten vinden plaats bij Bluebirds en kun je vaak vergoed krijgen in je (aanvullende) verzekering.